Vijf vragen aan Ingeborg Janssen Reinen

We spraken Ingeborg Janssen Reinen, voorzitter College van Bestuur van Ter AA, een MBO-instelling in Zuid-Oost Brabant, lid van de programmacommissie van Sprong Educatief, lid Raad van Toezicht van Innovatiehuis de Peel, lid dagelijks bestuur van ‘Brainport voor Elkaar’ en voormalig toezichthouder bij Museumplein Limburg, Scholengemeenschap Trevianum en Stichting Prodas.

Wanneer ben je een goede toezichthouder?

Een goede toezichthouder wikt en weegt voortdurend. Je bent continu bezig met de juiste belangenafweging en dat vergt kennis, discipline maar vooral ook een sociale antenne. Is iedereen aangesloten? Zijn degenen betrokken die erbij betrokken moeten zijn? Een toezichthoudende functie is een verantwoordelijkheid in het belang van de gehele organisatie. Daar moet je je continu van bewust zijn. Natuurlijk is het goed als je ook opleidingen of trainingen gevolgd hebt. Het zou vreemd zijn als ik dat als onderwijsbestuurder niet zou vinden. Zo’n cursus helpt maar je moet ook een gezonde dosis betrokkenheid hebben en vragen durven te stellen en zaken bespreekbaar maken. Als je dat allemaal kunt combineren met je collega-rvt leden én de bestuurder met het juiste doel voor ogen voor de organisatie en je omgeving, dán ben je een goede toezichthouder.

Is een bestuurdersrol goed te combineren met een toezichtrol in dezelfde sector?

Ik ben van mening dat het erg goed kan. Juist de bestuurlijke ervaring kan je helpen bij toezicht-vraagstukken of -beslissingen bij een andere organisatie. Omdat je te maken hebt met een eigen Raad van Toezicht, weet je wat belangrijk is, welke informatie een RvT of RvC nodig heeft om de juiste dingen te doen. En, je weet vooral ook dat je niet op de stoel van de bestuurder moet zitten als je toezichthouder bent. Dat klinkt natuurlijk vanzelfsprekend maar je moet je er continu van bewust zijn. De governance-regels zijn overigens duidelijk wat wel en niet mag in dezelfde sector als bestuurder of toezichthouder. Maar het begint veel eerder. Je moet zelf aanvoelen of iets wel of niet kan. Als het goed voelt en de regels laten het toe dan kan een toezichthoudende functie in dezelfde sector veel meerwaarde hebben.

Waar let je op als je toetreedt tot een Raad van Toezicht?

Wat ik belangrijk vind aan een Raad van Toezicht is vooral ook de samenstelling. Zit er voldoende kennis en ervaring in de Raad en hoe zit het met de diversiteit? De samenstelling is de basis voor succes. Door de vele verschillende ervaringen en inzichten van de verschillende leden van een RvT is het mogelijk om goede afwegingen te maken. Je moet elkaar voortdurend scherp houden. Daarmee help je ook de bestuurder in zijn of haar werk. Daarnaast is de cultuur van de organisatie belangrijk en dat gaat verder dan alleen de samenstelling van de RvT. Probeer van tevoren een beeld te krijgen dat kan helpen bij je afweging of je ergens solliciteert. Uiteraard ervaar je pas hoe de cultuur in organisatie is als je er onderdeel vanuit maakt maar ik probeer toch altijd bij de voorbereiding een beeld te krijgen.

Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?

Diversiteit als kwaliteitsimpuls en niet als een vinkje dat er ‘meer vrouwen aan de top moeten’. Het besef dat een divers samengesteld team, of dat nu een MT, RvT of een bestuur is, draagt bij aan een goede kwaliteit van de besluitvorming. In een RvT met voornamelijk mannen, kan een vrouwelijke blik verfrissend zijn maar dat geldt ook andersom: een RvT met voornamelijk vrouwen zou zichzelf een mannelijke toezichthouder moeten gunnen. En die diversiteit gaat verder dan geslacht, ook leeftijd, ervaring of ambities. En, als je dan een divers team hebt, onderhoudt dan ook de relatie! Hoe acteer je als het moeilijk wordt, hoe ga je om met vertrouwenskwesties en leren we ook écht van zelfevaluaties of zijn dit ook afvinklijstjes? Kortom, het besef dat diversiteit in samenstelling écht van meerwaarde is, zou wat mij betreft nadrukkelijker mogen beklijven.

Welke tips heb je voor (aankomende) toezichthouders?

Je kunt meer dan je denkt en jouw mening doet er toe! Een andere kijk, andere vragen, innovatie en samen willen werken! Dat moet in je zitten. In iedereen schuilt een toezichthouder, daag je zelf uit om op onderzoek uit te gaan of het ook iets voor je is, of het bij je past en of je met jouw kennis en (levens)ervaring naar eer en geweten van toegevoegde waarde kunt zijn. En, vergis je niet in de tijd. Een toezichthouderschap is een verantwoordelijke functie die ook tijd vergt naast je hoofdfunctie.