Vijf vragen aan Joop Janssen

Als specialist in het vervullen van toezichthoudende functies, spreken we bijna dagelijks (potentiële) toezichthouders, opleiders, bestuurders en stakeholders. Persoonlijke en vaak indringende gesprekken, geven ons een inkijk en een goed beeld van de beweegredenen om een toezichthoudende functie te aanvaarden. Het houden van toezicht is inmiddels ontwikkeld met al haar verplichtingen, verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven. Elke maand stelt Delfin Executives 5 vragen aan een toezichthouder.

Waarom solliciteerde je op de functie van voorzitter RvC bij Roda JC?

Voor mijn werk heb ik over de hele wereld mogen reizen en heb ik langdurig in het buitenland gewoond. Daar zijn ook mijn kinderen opgegroeid maar je blijft toch ‘inge jong van de regio’. Hoe ver ik ook weg was, altijd bleef mijn hart kloppen bij ‘mijn regio’, dat ze nu Parkstad noemen. Mijn voorliefde voor Roda JC ben ik altijd blijven houden, op afstand wedstrijden via internet kijken, het is en blijft ‘mijn club’, die liefde is nooit weggegaan. Inmiddels woon ik weer in de buurt en zijn we niet meer van plan te verhuizen. Als ex-volleybal international en oud-volleybalbestuurder, was ik ook nauw bij de sport betrokken vanuit zowel de topsporter als de organisatorische kant. Verder heb ik diverse toezichtrollen gehad in het bedrijfsleven en heb ik veel met de internationale voetbalsport te maken gehad met technische innovaties op tv-gebied. Tja, en dan is het cirkeltje rond. Weer terug in mijn regio, terug bij mijn club, ervaring als toezichthouder, enorme passie voor sport, voor voetbal én je willen inzetten voor het hogere maatschappelijk doel. Alles komt dan samen en dan is het mooi als de selectiecommissie dat ook ziet en mij heeft voorgedragen voor benoeming.

Wat is je belangrijkste taak als voorzitter van de RvC bij Roda JC?

Op de korte termijn is de belangrijkste taak binnen Roda JC om de basis op orde te brengen en dat klinkt makkelijker gezegd dan gedaan in de voetballerij. Gelukkig doe ik dat niet alleen maar hebben we een kwalitatief goede Raad van Commissarissen kunnen samenstellen en een nieuwe algemeen directeur en compliance-officer aangesteld. Een nieuw begin. Ik ben iemand die graag bouwt, meerjaren-beleid uitstippelt en nieuwsgierig is. Wat is er in de wereld om ons heen al gebeurd? Waar kunnen we van leren en vooral toepassen op het voetbal?

Je kunt veel leren van andere clubs, sporten en industrieën die voor dezelfde uitdagingen hebben gestaan. We moeten nu een cirkel doorbreken. Dat wat in het verleden goed ging, verder uitbouwen maar het anders doen waar het anders moet. De club is van iedereen maar de rollen daarbinnen moeten duidelijk zijn. Focus op je ambitie en de doelen, ben uitdagend naar de directie en ben transparant.

Kortom, veel taken die we als RvC zullen oppakken en die horen bij de rol als voorzitter. Vertrouwen, collegialiteit, overzicht houden en onafhankelijkheid zijn de sleutelwoorden.

Wat moet morgen direct veranderd worden in toezichthoudend Nederland?

Wat mij vaker opvalt is dat toezichthouders vaak controleurs zijn. En ja, natuurlijk is “checks and balances” erg belangrijk en nodig maar het moet niet het merendeel van de RvC agenda in beslag nemen. Dan laat je als organisatie veel potentieel toegevoegde waarde liggen. Een hedendaagse goede RvC houdt zich mijns inziens met name bezig met de langere termijn. De juiste vragen stellen op het juiste moment (timing is everything) met kennis van zaken. Samen met je directie, je personeel en partners bouw je aan een toekomst. Daar moet je in geloven en vertrouwen. Je moet elkaar de ruimte geven maar vooral ook sparren met oog voor ieders rol. Elke organisatie is anders, elke RvC-rol is dan ook maatwerk. Dat wat voor Roda JC geldt, kan anders zijn voor een woningcorporatie of een zorginstelling. Ieder heeft zijn eigen visie, doelstellingen en opdrachten. Daar hoort ook een maatwerk RvC bij.

Kortom, de ‘standaard RvC-rollen of samenstellingen’ mogen wat mij betreft best eens op de schop. Ben creatief, benoem ook eens mensen die niet meteen op het eerste gezicht in aanmerking zouden komen. Een bepaalde basiskennis, levenservaring of operationele werkervaring is wel noodzakelijk natuurlijk. Het gaat tenslotte meestal om een miljoenenbedrijf en dan is het wel handig dat je weet hoe dat werkt, dat je vanuit een helikopter boven de materie kunt uitkomen, zeg maar nét boven de klei. Pro-activiteit is veel belangrijker dan toezicht vanuit de bestuurskamer en daar moet je bij de samenstelling van je RvC op letten.

Wat is belangrijk bij goed toezicht?

Heel concreet: luisteren en vragen stellen. Verdiep je in de organisatie, de bredere context, spreek met iedereen, zoek contact met bijv. supporters, op die manier kom je erachter wat er speelt en waar je je toegevoegde waarde kunt leveren. Je hoeft niet achterover te zitten, je moet faciliteren.

Toen ik begon als voorzitter van de RvC liet de nieuwe algemeen directeur even op zich wachten en dan moet je aan de bak met een dubbel rol, dat is aanpoten en moet je tot op de komma weten wat er speelt. Nu er een nieuwe directeur is, zijn de verantwoordelijkheden ook anders en moet je je rol weer anders invullen. Dat is belangrijk bij goed toezicht, je rol zuiver houden en bijspringen waar nodig en gevraagd.

Welke tips heb je voor aankomende toezichthouders?

Een belangrijke tip is: stel het niet uit. Wacht niet te lang want er is een grote behoefte aan goede toezichthouders met relevante en recente operationele ervaring in veel sectoren. Jong en nieuw talent zorgt voor vele nieuwe inzichten, lef en uitdagingen. Durf af te gaan van geëigende paden, en daag uit om nieuwe dingen uit te proberen in het belang van de organisatie.

En natuurlijk heb je kaders, en wees je jezelf, maar bekijk zaken frequent vanuit een ander perspectief. Stop met sectordenken. Pak ideeën op en laat je niet afschepen met ‘zo doen we het altijd’. Alleen dan kun je een cirkel doorbreken.