Vijf vragen aan Jessica Heuperman

Ik sprak met  Jessica Heuperman, bestuurder bij Pergamijn, voormalig toezichthouder bij de Zorgboog en nu lid Raad van Toezicht bij RIBW Brabant en Trevianum Scholengroep.

Wanneer ben je een goede toezichthouder?

Een goede toezichthouder durft boven de materie uit te stijgen. Het gaat niet alleen om regels of vinkjes maar om het voeren van het échte gesprek. Je moet scherp zijn maar vooral menselijk.

Het vraagt om helikopterview, betrokkenheid en de moed om te zeggen: ik weet het even niet. De kracht van goed toezicht ligt in vertrouwen en transparantie. Je moet elkaar vasthouden, juist als het lastig wordt.

Nieuw leiderschap draait om openheid en erkenning van kwetsbaarheid. Niet alleen in Raden van Bestuur maar ook in Raden van Toezicht.

Hoe heeft jouw eerste toezichthoudende ervaring je gevormd?

Met een glimlach blikt ze terug op haar eerste benoeming voor een toezichthoudende functie, destijds bij de Zorgboog: “Ik weet het nog goed: ik stapte een enorme zaal binnen, een ronde tafel met vijf mannen in zwarte pakken. En daar kwam ik aan, vrouw, 41 jaar zonder toezichtervaring. Het was spannend maar ik voelde ook: hier moet ik zijn.

Die ervaring heeft me geleerd dat je je plek moet durven innemen zonder opsmuk mét overtuiging. Ik had geluk dat de heren aan tafel open stonden voor vernieuwing en verjonging. Dat was hun én mijn kracht. Die openheid en kwetsbaarheid gun ik elke Raad van Toezicht. Het gaf me vertrouwen om ‘iets te brengen’.

Helpt bestuurlijke ervaring bij het uitoefenen van toezicht?

Absoluut. Omdat ik bestuurder ben, begrijp ik de druk die op die stoel ligt. Dat is een voordeel. Toch schuilt er ook een spanning. Soms wordt het spannend en dat voel ik als geen ander. Of je zou de neiging kunnen hebben om dan als bestuurder te acteren. Dan is het essentieel om juist niet op de stoel van de bestuurder te gaan zitten. Wat ik zelf niet fijn vind als mijn RvT dat doet, moet ik een ander ook niet aandoen.

Toezicht vandaag vraagt volgens Jesscia om meer dan controleren: “Je bent óók sparringpartner. De tijden zijn in die zin wel veranderd.

Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?

Meer aandacht voor de relationele kant, naast alle kaders en KPI. Het gaat ergens over, je draagt verantwoordelijkheid voor een organisatie én de mensen erachter. Daarom moeten we duurzame relaties bouwen, ook als RvT met een RvB.

Gedoe? Dat is er overal. Maar oordeel niet te snel. Vraag eerst: waar komt dit vandaan, waarom voelen we spanning en wat zit erachter? We moeten het ongewisse durven omarmen. Het kernwoord is samen. Koester gemeenschapszin. Je hoeft het niet altijd te weten. dát is kracht. Het is als samen lopen over een brug die nog gebouwd wordt.

Welke tips heb je voor nieuwe toezichthouders én voor organisaties?

Aan nieuwe toezichthouders: schroom niet om de stap te zetten. Denk niet dat je eerst alles moet weten. Je leert juist onderweg!

Als ik niet ‘door de zwarte pakken’ heen had gekeken, had ik de stap nooit gezet. En aan organisaties: omarm jonge, frisse toezichthouders. Niet te beheersmatig of behoudend. Geen los zand. Het vraagt lef, humor en samenhang. Doe het gewoon. En heb lol! Dat maakt het beschouwen van de complexe vraagstukken waar we voor staan heel wat makkelijker!”