Vijf vragen aan Raoul Bakkes

Als specialist in het vervullen van toezichthoudende functies, spreken we bijna dagelijks (potentiële) toezichthouders, opleiders, bestuurders en stakeholders. Persoonlijke en vaak indringende gesprekken, geven ons een inkijk en een goed beeld van de beweegredenen om een toezichthoudende functie te aanvaarden. Het houden van toezicht is inmiddels ontwikkeld met al haar verplichtingen, verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven. Elke maand stelt Delfin Executives 5 vragen aan een toezichthouder.

Waarom wilde je toezichthouder worden?

Toezichthouder worden was altijd al een droomwens. Aan de ene kant omdat ik mijn kennis en ervaring kan ‘brengen’ en veel kan leren van andere toezichthouders dat ik weer kan benutten in mijn hoofdfunctie. Al vroeg merkte ik dat ik naast mijn baan nog iets wilde betekenen voor de maatschappij. Dat klinkt misschien zweverig of ‘sociaal wenselijk’ maar zo voelde en voelt het nog steeds! Vanuit een functie als toezichthouder leer je een organisatie ook van een andere kant kennen en werk je samen met een team. Met name dat laatste vind ik erg belangrijk. Het team is groter dan het individu en samen bereik je nu eenmaal meer. Het was natuurlijk wel spannend toen ik solliciteerde op de functie van lid van de Raad van Toezicht. Totdat ik bij DaCapo College kwam, had ik alleen maar ervaring mét raden van toezicht en nu zat ik aan de andere kant. Een meerwaarde denk ik voor beide partijen. Heel even dacht ik in een flits of ik niet te jong was. Stellig durf ik nu te zeggen dat leeftijd geen rol speelt. Je bent nooit te jong. Ervaring, affiniteit, competenties, interesses etc zijn vele malen belangrijker dan leeftijd. De organisatie en jij moeten bij elkaar passen, er moet een match zijn, daar gaat het om.

Wanneer ben je geschikt?

Het begint met oprecht intrinsieke interesse in de organisatie, in het team en in je rol. Besef dat een lid van een raad van toezicht of commissarissen een volstrekt andere rol is dan de bestuurder. Bij Land van Horne was ik directeur en nu bij NEOS directeur/bestuurder. In beide rollen heb je te maken met je Raad van Toezicht. Die ervaring komt goed van pas als je zélf toezichthouder bent, je weet hoe ‘ze’ denken en wat er van je verwacht wordt. Het lijkt me lastig als je nog geen of weinig bestuurlijke ervaring hebt, maar dat is ook weer afhankelijk van de samenstelling van de RvT of RvC. Gelukkig zie je steeds vaker dat het ook mogelijk is om stage te lopen bij een Raad om ervaring op te doen. Bij DaCapo College hebben we ook iemand in de Raad die meeloopt. De stagiair wordt niet als stagiair gezien maar als volwaardig lid die aan alle beraadslagingen meedoet. Alleen de besluitvorming is aan de benoemde RvT-leden voorbehouden.

Wat gun je nieuwe toezichthouders?

Meedraaien met de organisatie. Ga een dagje mee, ervaar wat medewerkers dagelijks meemaken. Oprechte betrokkenheid is ongelooflijk belangrijk. Werkbezoeken geven een goed beeld van wat er speelt. Ga op pad, soms met en soms zonder de bestuurder. Natuurlijk is het wel goed dat de bestuurder weet dat je op pad gaat maar er is niets mis met een dagje meelopen. Gun je zelf een kijkje in de organisatie dat is zeer waardevol en komt zowel de organisatie, de RvT alsook jezelf ten goede. Een goed introductieprogramma kan een mooie start zijn.

Is toezicht te combineren met een drukke baan?

Natuurlijk is dat voor iedereen anders. Stelregel is wel dat je je vooraf moet realiseren dat goed toezicht houden veel tijd kost. Het is een verantwoordelijke functie die ook tijd van je vergt. Het handigste is als je regie kunt voeren over je eigen agenda want als er crisis is of het is spannend moet je in de gelegenheid zijn om ‘alles uit je handen te laten vallen’ en acteren vanuit je RvT-functie. Kortom, je moet ook qua tijd flexibel kunnen zijn. Het is echt meer dan de 6 vergaderingen per jaar zoals dat ik vaker in advertenties lees. Voordat je erin stapt, moet je hiervan bewust zijn. En…vaak heb je naast je drukke baan ook nog een druk gezin. Die balans is belangrijk. Houdt rekening met een gemiddelde tijdsinvestering van 10-15 uur per maand.

Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?

In een zin: zorg voor ervaringsplekken! Raden zijn professioneler geworden en dat vergt ook meer verantwoordelijkheden. Was het vroeger een erebaantje waar je voor gevraagd werd, tegenwoordig is het terecht een nevenfunctie die ook qua profiel iets van je vergt. Gooi de luiken open, maak het werk nog transparanter en zorg dat potentiële toezichthouders kunnen ‘snuffelen’ om er samen beter van te worden. Het is een verrijking voor de aankomende toezichthouder maar een kritische blik van een buitenstaander kan ook een waardevolle toevoeging zijn voor zittende en ervaren toezichthouders.