Vijf vragen aan Ria Hendrikx

Als specialist in het vervullen van toezichthoudende functies, spreken we bijna dagelijks (potentiële) toezichthouders, opleiders, bestuurders en stakeholders. Persoonlijke en vaak indringende gesprekken, geven ons een inkijk en een goed beeld van de beweegredenen om een toezichthoudende functie te aanvaarden. Het houden van toezicht is inmiddels ontwikkeld met al haar verplichtingen, verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven. Elke maand stelt Delfin Executives 5 vragen aan een toezichthouder.

Wat vind je belangrijk aan een toezichthouderschap?

Jarenlang heb ik op directieniveau geacteerd in HR-rollen waarbij ik landelijk en internationaal veel ervaring heb mogen opdoen. Nu heb ik tijd en ruimte om mijn kennis en ervaringen door te geven en me op een andere wijze in te zetten voor anderen. Dat geeft een voldaan gevoel. En…eerlijk is eerlijk …. Ik kan ook niet stilzitten. Een mooie combinatie dus, zeker als ik iets kan bijdragen op mijn eigen vakgebied. Want HR is vaak nog een ondergeschoven kindje binnen Raden van Toezicht. In Duitsland, waar ik jarenlang heb gewerkt, is toezicht anders georganiseerd in die zin, dat in de grotere organisaties zowel werkgever als werknemer in de Raad van Toezicht vertegenwoordigd zijn. Daar hebben medewerkers dus op verschillende niveaus invloed op strategie en beleid van de organisatie. Ik hoop dat ik met deze ervaring op mijn manier een bijdrage kan leveren aan het feit dat HR-thema’s thuishoren op de agenda’s van Raden van Toezicht. De Raden van Toezicht waarin ik actief ben, zijn allemaal in het sociaal domein. Een prachtige sector waar dienstverlening aan cliënten zonder tevreden en gemotiveerde medewerkers ondenkbaar is. Dan is het toch logisch dat HR-deel uitmaakt van goed toezicht en een prominente plek op de agenda krijgt.

Is de neiging groot om vanuit jouw professie op de stoel van de bestuurder te zitten?

Als je vrijwel je hele carrière op directieniveau werkzaam bent geweest, is het juist een kunst om dat nu op een ander niveau te doen. Gelukkig ben ik in staat die scheidslijn helder te hebben. Ik wil niet op de stoel van de bestuurder gaan zitten. En ja, natuurlijk kan het spannend zijn maar de bestuurder is aan zet. Mijn expertise zet ik nu zinvol in door mijn ervaring te delen en te sparren met de bestuurders en de collega’s in de Raad. Dat is krachtig voor de organisatie, het bestuur én de Raad. Ik ben geen bedreiging maar probeer door de juiste vragen te stellen, een dialoog op gang te brengen en verdieping te zoeken. Bij Libra bijvoorbeeld doen we dat door in een HR-commissie te sparren over HR-thema’s waar we in de reguliere vergaderingen te weinig tijd voor hebben; dat is een toegevoegde waarde voor de organisatie.

Is het niet saai om alleen toezicht te houden in dezelfde sector?

Vooropgesteld: het sociaal domein is nooit saai. Mijn toezichthoudende functies zijn inderdaad allemaal in het sociaal domein: 3x zorg. Revalidatie kun je niet vergelijken met problematische jeugd- of ouderenzorg. De HR-thema’s echter, zijn voor alle drie min of meer gelijk.. Sterker nog, ik denk dat de ervaringen binnen de ene organisatie verhelderend en aanvullend kunnen zijn bij de andere organisatie. Het versterkt elkaar. Zeker in de zorg is, zoals ik al eerder meldde, HR een belangrijk (zo niet hét belangrijkste) thema voor de komende jaren. Mooi om hier met anderen over te sparren, ervaringen te delen en zo een bijdrage te leveren aan het laten nemen van de juiste besluiten.

Wat moet morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?

Het moet nu echt afgelopen zijn met het ‘oude toezicht’, waar de ene toezichthouder in zijn (vaak is het inderdaad ‘zijn’) netwerk rondkijkt om de andere toezichthouder binnen te loodsen. Wat mij betreft moeten alle toezichtfuncties openbaar worden uitgeschreven. In de non-profitsector is men al op de goede weg maar het kan altijd beter. In het bedrijfsleven is het nog vaak ‘ons kent ons’. Daar moeten we van weg. Transparantie is het toverwoord om de zo broodnodige diversiteit te bereiken. Geen woorden maar daden. Wat ook écht moet veranderen is dat het niet meer mogelijk is dat je meer dan drie vier commissariaten hebt, en daarnaast vaak ook nog een drukke baan. Dan heb je in mijn ogen echt onvoldoende tijd om het commissariaat serieus te vervullen. Goed toezicht kost immers veel tijd, het is een vak en dat doe je er niet zomaar even bij. Drie toezichthoudende functies is wat mij betreft het maximum.

Welke tips heb je voor potentiële toezichthouders?

Heb lef, zoek je eigen evenwicht en bereid je goed voor. Reageer niet op elke vacature maar ben selectief. Bereid je op een toezichthoudende functie voor alsof je op een reguliere functie solliciteert, dan solliciteer je ook niet op elke vacature die voorbijkomt. Dus, stel je zelf de vraag in welke sector je actief wilt zijn en waarom, waar je toegevoegde waarde kunt brengen en wat bij je past. Ben nieuwsgierig. En besef dat, als je eenmaal de rol van toezichthouder accepteert, er van je verwacht wordt zowel een kwalitatieve bijdrage te leveren als ook tijd te investeren.