Vijf vragen aan Astrid Boeijen

Als specialist in het vervullen van toezichthoudende functies, spreken we bijna dagelijks (potentiële) toezichthouders, opleiders, bestuurders en stakeholders. Persoonlijke en vaak indringende gesprekken, geven ons een inkijk en een goed beeld van de beweegredenen om een toezichthoudende functie te aanvaarden. Het houden van toezicht is inmiddels ontwikkeld met al haar verplichtingen, verantwoordelijkheden en maatschappelijke opgaven. Elke maand stelt Delfin Executives 5 vragen aan een toezichthouder.

Waarom wilde je toezichthouder worden?

Ik werk nu 20 jaar in Limburg en ben verliefd op de regio, de mensen, de omgeving en de cultuur. Limburg heeft veel moois te bieden. Ik wil graag naast mijn werk iets bijdragen aan de toekomst van Limburg. Het voorzitterschap bij Cultura Nova sluit daar goed bij aan. Het festival is geworteld in het verleden van de regio maar heeft altijd de blik op de toekomst. Ik vind het mooi om aan iets bij te dragen dat van betekenis is voor grote groepen van de bevolking. Bij Cultura Nova heb ik die mogelijkheid. Het is een laagdrempelig festival voor grote groepen mensen: een samenwerking tussen artiesten, bezoekers, vrijwilligers en organisaties. Dat sluit perfect aan bij mijn eigen drive en de parallellen met mijn werk.

Wat zijn “die parallellen met mijn werk”?

Voordat ik startte als CEO bij Brightlands Smart Service Campus, was ik hoofddirecteur bij CBS in Heerlen. Zowel bij CBS, Brightlands alsook Cultura Nova is er één rode draad: verbinding. Het leggen van verbindingen tussen mensen, ongeacht functie, status of werk vind ik enorm belangrijk en is een maatschappelijke opgave. Alleen samen kun je resultaten bereiken. Het festival van Cultura Nova is onderdeel van het weefsel van de regio. Cultura Nova is een kleine organisatie en de lijnen zijn kort. Wij hebben niet een leger beleidsadviseurs klaar staan als we een plan willen maken. Nee, handen uit de mouwen, samen brainstormen en er samen voor gaan. Die drive spreekt me aan en dat is een parallel. Dat is ook in mijn toezichthoudende rol belangrijk, sparren! Vanzelfsprekend moet je wel continu alert blijven dat je niet op de stoel van de bestuurder gaat zitten.

Wanneer ben je qua profiel de ideale toezichthouder?

Toezichthouden is een vak en is voortdurend in ontwikkeling. Je doet het ‘niet even erbij’. De “ideale toezichthouder” zorgt voor een gedegen voorbereiding, weet wat er in een organisatie speelt, verdiept zich in de organisatie en stelt vooral veel vragen. De samenstelling van een Raad van Toezicht is ook belangrijk. Zorg voor diversiteit en dan niet alleen qua geslacht, afkomst, opleiding of leeftijd. De ideale Raad van Toezicht staat waar mogelijk ook open voor nieuwe instroom, nieuw fris bloed. Als er al veel ervaring in een Raad zit is het juist goed om breder te kijken en ook kandidaten te zoeken met minder toezichthoudende ervaring. Ervaring met toezichthouden komt vanzelf, je moet ergens beginnen! Het is vanzelfsprekend wel van belang dat je de nodige bagage meebrengt die waarde toevoegt voor de organisatie, bijvoorbeeld met het aansturen van een organisatie of organisatieonderdeel, deskundigheid in een bepaald vakgebied of juist een brede blik.

Wat moet er morgen veranderen in toezichthoudend Nederland?

Met stip bovenaan: koers op diversiteit, dat komt de kwaliteit van goed toezicht écht ten goede. Daarnaast zie ik dat toezichthouden in Nederland zich ontwikkelt van het ouderwetse toezicht met het accent op controle naar een meer participerend toezicht. En ik weet, dat is makkelijker gezegd dan gedaan maar erg belangrijk. Zeker bij kleine organisaties is de rol van de Raad van Toezicht als sparringpartner van groot belang. Daarbij is het van belang de twee andere taken van de toezichthouder, controle en de werkgeversrol richting de directie, ook goed te vervullen. De kunst is om een nieuwe balans te vinden tussen deze taken. Als deze twee aspecten serieus worden opgepakt, is dat een goede impuls voor elk toezichthoudend orgaan.

Welke tips heb je voor aankomende toezichthouders?

Drie aspecten verdienen aandacht. Beweeg mee met wat de tijd van de organisatie vraagt. Zo heeft de coronacrisis enorme gevolgen voor het culturele veld. De sector worstelt om overeind te blijven. Dit heeft ook impact op het toezicht. We hebben als Raad van Toezicht geprobeerd om de directie van Cultura Nova zo goed mogelijk te steunen en hebben in onze gesprekken veel aandacht gehad voor de toekomst van de sector en van de makers. Dat betekent in het geval van Cultura Nova dat we er maximaal op inzetten dat onze middelen ook naar de makers gaan. Gelden die we vorig jaar, ondanks maximale inspanning daartoe, niet op die manier hebben kunnen besteden omdat voorstellingen niet door konden gaan, gaan we hier dit en volgend jaar maximaal voor benutten. Steun van onze subsidiegevers hierin is van groot belang en als toezichthouder ben je in de positie om dit belang onder de aandacht te brengen. Verder: durf te vragen en ben niet te verlegen. Ben niet terughoudend of bang als je vragen afwijken. Juist afwijkende vragen zijn verhelderend en goed voor de kwaliteit van toezicht. Een laatste tip is: investeer in de onderlinge relatie. Je bent onderdeel van een team. Natuurlijk is het de taak van de voorzitter om iedereen de ruimte te bieden die nodig is maar zorg zelf ook voor goede onderlinge verhoudingen. Weet elkaar te vinden, dat is niet alleen belangrijk maar zorgt ook voor een plezierige uitoefening van je taak. Kortom, ga er voor, durf te solliciteren!